İman, İbadet ve Tefekkür Açısından Kalp
İman kalbin canı; ibadet onun damarlarında akıp duran kanı; tefekkür, murâkabe, muhâsebe ise onun bekasının esaslarıdır. İmansız birinde kalb, ölü ve ötelere karşı bütün bütün kapalı; ibadetsiz birinde o ölüm ağında ve onulmaz hastalıklarla sürüm sürüm; tefekkürsüz, muhâsebesiz ve murâkabesiz bir bünyede ise her türlü tehlikeye açık ve emniyetsizdir. Birinci kategoriye giren insanlar, sinelerinde emme-basma pompaları nev'inden bir et parçası taşısalar da, katiyen kalplerinin var olduğu söylenemez.. ikinci nev'e girenler, varlık-yokluk arası vehimlerinin sisli dünyasında hep mesafelerin esiri olarak yaşar ve bir türlü hedefe ulaşamazlar.. üçüncü kısma dahil olanlar, bir hayli mesafe almış, bir hayli engebe aşmış olmalarına rağmen, tam zirveye ulaşamadıkları için, her zaman tehlike sath-ı mâilinde sayılırlar: Düşe-kalka yürür, müsâbakasını yene-yenile sürdürür ve ömürlerini bir vefasız aşılmaz tepenin yamaçlarında tüketirler.
İnsanı Hakk'a ulaştırmada en aldanmaz vesilelerden biri kalptir ve kalbin en büyük ameli de ihsandır. İhsan, ihlâs yamaçlarına açılmanın en emin yolu. Rıdvan tepelerine ulaşmanın en sıhhatli vasıtası ve Şâhid-i Ezelî'ye karşı da bir temkin şuurudur. O'na doğru her gün, imanla donanmış, amelle kanatlanmış ve takvâ ile derinleşmiş yüzler-binler "şedd-i rihal" eder, yolculuğa koyulurlar ama, o zirveye ya birkaç insan ulaşır ya da ulaşamaz. Ulaşamayanlar, ulaşma adına didinmelerini sürdüre dursunlar; ulaşanlar, orada Allah'ın sevmediği şeyleri bütün çirkinlikleriyle duyar, hisseder ve onlara karşı kapanır; Allah'ın güzel gördüğü şeylerle de fıtratının gereğiymişçesine birleşir, bütünleşir ve sürekli "ma'rûf" soluklarlar.
- tarihinde hazırlandı.