İmam Gazzâlî'ye Göre Ruhun Mahiyeti
Gazzâlî'ye göre ruh hâdistir (sonradan olmuş). Ancak bu hudûs, bir nâmütenâhî menbadan beden kılıfına bir tecelli feyezânı gibidir. Allah, bazen Hz. Adem'de olduğu gibi balçık gibi bir şeyi tesviye ederek bu heykeli, ruhu kabule müstaid hâle getirir, bazen de bir nutfeyi. Aynı zamanda bu feyezân, menbaından bir cüz'ün ayrılması şeklinde ayrılmış da değildir. " " O, aynalardaki temessülat mahiyetindedir. Aslında, İmam'ın verdiği bu misallerde kullanılan malzeme tamamen cismâniyete ait olduğundan maksadı tam ifade ettiği söylenemez. Her şeyden evvel ruh, âlem-i emirdendir ve cismâniyet mikyasları ile izah edilmesi de imkânsız gibidir.
İmam Gazzâlî beden fena bulduktan sonra ruhun bekası üzerinde de durur ve "Allah yolunda öldürülenleri öldü sanmayın. Bilakis onlar berhayat ve Rabbileri nezdinde merzukturlar." gibi âyetler ve kabir ötesi hayattan haber veren hadislerle istidlâlde bulunarak ısrarla berzah hayatını hatırlatır ve muhalif mülâhazaları redde çalışır. "Ba'sü ba'de'l-mevt" konusunda da İmam, "İnsan, bedeniyle değil, ruhuyla insandır." diyerek öbür âlemdeki varoluşa da bir "halk-ı cedid" nazarıyla bakar.
- tarihinde hazırlandı.